Məlumdur psixologiya elmi çox universal elmi sahələrdən biri hesab olunur.
Müxtəlif araşdırmalara görə, cinayətkar beyni adətən mistik və ya fövqəltəbii izahla deyil, kompleks bioloji, psixoloji və sosial amillərin qarşılıqlı təsiri ilə işləyir.
Bu beyin həm zədələnmiş, həm də sosial olaraq formalaşdırılmış bir mexanizm kimi qiymətləndirilməlidir; sadə “pis gen” hekayələri əsl problemi yumşaltmaqdan və məsuliyyəti sistemdən fərdlərə yığmaqdan başqa bir iş görmür.
Respublikainfo.com Media Qrupun “Sağlam həyat “rubrikasının növbəti qonağı onkopsixoloq, kriminal psixoloq Nəcibə Hüseynovadır.
Xoş gördük Nəcibə xanım! Əvvəlcə ondan başlayaq ki, siz bir peşəkar mütəxəssis olaraq hazırda ölkəmizdə psixoloqların ümumi fəaliyyətini necə qiymətləndirirsiniz?
Xoş gördük. Öncə təşəkkür edirəm dəvətiniz üçün. Hazırda ölkəmizdə psixoloq deyəndə ağıla çox və fərqli yanaşmalar gəlir. Lakin mənim fikirimcə ölkəmizədə hələ psixologiya elmi bir o qədər inkişaf etməyib.
Çoxu psixologiyanı falçılıq və ya boş zaman itkisi kimi görür. Lakin elə deyil. Psixologiya bir elmdir. Hesab edirəm ki, hər insanın bir mütəxəssis peşakar psixoloqu olmalıdır. Bunu da vurğulayım ki çox qarşılaşıram və görürəm ki, psixoloqlar pasiyentlərə dərman yazır. Və ya məsləhət verir. Əslində psixoloq nə dərman nə də məsləhət verə bilər. Bunları bir psixoloqda görürsüsə həmən uzaqlaşın. Çünki psixoloqu ruh həkimi kimi də adlandırmaq olar. O sadecə beynindəki qarşıq rəfləri sıra ilə düzür, dəyişmir deyişməməlidir.
Onkopsixologiya haqqında daha detallı şəkildə oxucularımıza məlumat verəsiniz!
Onkopisixaloqiya xərcəngdən əziyət çəkən özəl xəstələrin ruh həkimidir və ilk növbədə xərçəng xestelerinə düşünürəm lazım olan həkim məhz ONKOPSİXOLOQDUR.
Təəsüff ki, bizim cəmiyət hələ onu qəbul etməyib bu normaldır. Çünki bunu tanıdan bir mütəxəsiss yoxdur içi mən qarışıq. Mən artıq 2 ilə yaxındır ki, MN Hərbi hospitalla əməkdaşlıq edirəm. Lakin indiyənə kimi çox az onkoloji xəstələrin məlumatlarını paylaşmışam. Rutin heyatımda belə çoxu məni kriminal psixoloq kimi tanıyır amma əslində mənim ixtisasım onkoloji xəstələrin psixoloqu olub. Lakin ağır oldugu üçün çox insan bunu vurğulamaq istəmir.
Azərbaycanda kriminal psixologiya nə dərəcədə inkişaf edib? Bu barədə nə deyə bilərsiniz?
Azərbaycanda kriminal psixalogiya inkşaf etməyib. Hüquqi psixalogiya isə bəli bəzi universtələrdə magistr təhsili kimi olsa da çox az insan bundan məlumatlıdır. Elə məhz burdan da bilmək olar ki psixalogiya bizdə çox az inkşaf edib.
Peşakar mütəxəsislər bilir ki psixalogiyanın nə az nə çox 50 qolu var. Lakin bunu çox adam bilmir. Kriminal psixologiyanı isə ən çox DİN, Ədliyyə, Prokurorluq , Ombusman , DTX bu kimi digər yerlərdə hazırlıq dərsi kimi tədris edirlər. Çünki onlar üçün nəzərdə tutulmuş bir psixoloji elmdir. Bu isə məhz kriminal psixologiya qoluna aidir.
İnsanlar hansı hallarda mütləq psixoloqa müraciət etməlidirlər?
Ümumiyyətlə bu mövzu bizim cəmiyyətdə müzakirə olunur. Düşünürəm ki, hər kəsin bir yardımcı qolu ruh hekimi olmalıdır.
Cəmiyyətə və xüsusi ilə gərgin iş və sosial həyatı gərgin olan şəxslərə hansısa mesajınız varmı?
Unutmayın günah həmişə öləndədir. Qısaca belə izah edim. Həyat bizə yaşamağı sunub. Lakin həyatı necə yaşacağımız bizə travmalar əsnasında verilib.
Necə? – Belə deyim, hər travma əslində səni sən edəndir. Lakin həyatında olan hadisəni qəbullanıb və ona necə baxacağın sənin əlindədir.
Heç kim doğulandan cinayatkar dələduz pis, əxlaqsız doğulmur onun səbəbi ilkin ailə,sonra maddiyyat, sonra isə mühitdən gəlir. Ona görə bunları qəbullanıb dərk etmək lazımdır.
Söhbətləşdi: Baş redaktor Bünyamin Bünyadzadə
